Halime ERDOĞAN / GÜNDEME BAKIŞ - İzmir Büyükşehir Belediyesi, Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi 4. Faz Projesi Temel Atma töreni gerçekleştirildi. Törene İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, ilçe belediye başkanları ve çok sayıda partili katıldı.
"50 YILDIR KÖRFEZLE BİRBİRİMİZE KÜSTÜK"
Temel Atma Töreninde konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, "Çok iyi biliyoruz, İzmir'in yarım asırdır devam eden sorunu Körfezin kirli olmasıdır. Şehrin burada kurulmasının en önemli nedeni körfez. Kirlendikçe biz ondan o da bizden uzaklaşmış. 51 sene önce Güzelyalı'da otururken denize girerdik. 50 yıl boyunca bundan uzaklaştık, körfezle birbirimize küstük. Aramıza bir küslük girdi. Bugün 50 yıllık küslüğün sona yaklaştığını müjdeleyen önemli anlardan birini yaşıyoruz" dedi.
Soyer açıklamasını şöyle sürdürdü:
"PROEJENİN BÜTÇESİ 11 MİLYAR 95 MİLYON"
Yaşayan körfez seferberliğimiz bugün yeni bir aşamaya ulaşıyor. Yüzülebilir körfez hedefimizin en önemli adımlarımızdan 4. faz projemiz, 100. yılda 100 proje hedefinin en önemli ayağı. Titiz bir bilimsel planlamayla hazırlanan “Yaşayan Körfez Seferberliği” için ayırdığımız bütçe 11 milyar 95 milyon lira. Önümüzdeki dönemde İZSU’nun yapacağı 100 büyük yatırımın toplam bütçesi ise yaklaşık 20 milyar lira.
"BU MEŞAKKETLİ YOLDA YÜRÜMEYE KARARLIYIZ"
Önceki tüm belediye başkanlarımıza emekleri için şükranlarımı sunuyorum. Biz 10 devasa yatırımla körfezdeki kirliliği kuşatma altına aldık, yatırımlarla kirliliğin kökünü kurutacağız. Elimizde sihirli değnek yok ancak bu meşakkatli yolda yürümekte kararlıyız.
"KİMSENİN EL ATMADIĞI YAĞMUR SUYU AYIRMA HATTINI YAPIYORUZ"
HİM merkezine gelen koku şikayetlerinin geçtiğimiz yıl azaldığını kaydeden Soyer, "10 projemiz ilerledikçe şikâyetler daha da azalacak ve hayatımızdan çıkacak.
Körfeze giden kirliliğe vurduğunuz neşter ta Buca’nın, Çiğli’nin üst noktalarından başlayıp denizin içine kadar uzanıyor. Körfez temizliği için yaptığımız karadan müdahaleler kapsamında Buca'daki ana arterleri kazmak zorunda kalıyoruz. 10 yıldır yağmur suyuyla birlikte akan kanalizasyon kanallarını gün yüzüne çıkartıyoruz. Şehrin altına geniş dereler inşa ediyoruz. Son 3 yolda 220 km yağmur suyu hattını tamamladık. 2023 yılında 7 milyarlık dev yatırımla yeni yağmur suyu hattı yapacağız, tüm merkez ilçeleri kapsayacak. İzmir'in yağmur suyu ve kanalizasyon hatlarını birbirinden ayırmış olacağız. Çocuklarımıza temiz körfez bırakmanın tek yolu kirliliğin kökünü kazımak. Bunun tek yolu da yıllardır kimsenin el atmadığı yağmur suyu hatlarını ayırmak. Eğer bunu yapmazsak Çiğli Arıtma Tesisimiz daima bir tansiyon hastası gibi yaşayacak ve verimi düşecek. Biz yağmur suyu hatlarını yaparak aynı zamanda bu değerli tesise gelen su miktarını dizginliyor ve onun ömrünü uzatıyoruz. Benim görev sürem bu işin sonunu görmeye yeter mi bilemem. Fakat ben kendi siyasi ikbalime değil, bu şehrin geleceğine yatırım yapmakta kararlıyım" diye konuştu.
"DÜŞÜK PERFRMANSLA ÇALIŞAN FAZLARIN PERFORMANSINI ARTIYORUZ"
Yüzülebilir Körfez hedefinin ikinci ayağına ilişkin bilgi veren Soyer, "Ben görevi devraldığımda bugün bulunduğunuz Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin 604 bin 800 metreküplük 1-2 ve 3. Fazları düşük verimle çalışıyordu. 250 milyon liralık revizyon projemizle bunu en üst seviyeye çıkarıyoruz. Buna ek olarak Narlıdere’deki Güneybatı Atıksu Arıtma Tesisi’nin kapasitesini membran biyoreaktör teknolojisi ile 36 bin 400 metreküp artırarak 21 bin 600’den 58 bine çıkarıyoruz. Karabağlar’da kurduğumuz İzmir’in ilk yeraltı arıtmasının kapasitesi ise 100 bin metreküp. Bu tesis, iç bölgelerde zaman zaman kokuya neden olan yavaş kanalizasyon akışını hızlandıracak. Öte yandan, bu tesiste arıtılmış atıksuların Meles Çayı’na verilmesiyle, Meles’e tatlı su kaynağı yaratılarak kent merkezinde ekolojik bir koridor oluşturulacak. 2026 yılında tamamlanacak 850 milyon liralık bu yatırımımızın bir özelliği de EXPO 2026 projemizin de bütünleyici bir parçası olması. Ve bugün… Bizleri bir araya getiren Dördüncü Faz’ın tek başına arıtacağı kirli su miktarı 216 bin metreküp. Böylelikle bu dönemde İzmir Körfezi’ni temizleyecek toplam arıtma kapasitesini 626 bin 400 metreküpten 978 bin 800 metreküpe, yani yaklaşık 1 milyon metreküpe çıkartıyoruz.
"ÇAMURU BÖLGEDEN UZAKLAŞTIRACAĞIZ"
Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin çevresindeki çamur depolama alanlarını boşaltıyor ve bu alanda ekolojik restorasyon uyguluyoruz. Sadece bunun için ayırdığımız bütçe 750 milyon lira. 20 yılı aşkın süreyle birikmiş çamuru bu bölgeden 5 yılda tümüyle uzaklaştıracağız.
2013 yılında devreye alınan Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi çamur çürütme ve kurutma ünitesinde zaman içerisinde oluşan yıpranma nedeniyle revizyon ve kapasite artışı yapıyoruz. 800 milyonluk bu yatırım sayesinde artık arıtma tesisinin çevresinde çamur birikmeyecek. Kurutulan çamur, çimento üretimi ve benzeri süreçlerde yakıt olarak kullanılarak yeniden ekonomiye kazandırılacak.
Ayrıca, günde 604 bin 800 metreküp kapasiteli Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin çıkışına günde 200 bin m3 kapasiteli geri kazanım ünitesi kurarak kazanılmış atık suları tarımsal ve kentsel kullanıma yönlendiriyoruz. 1 milyar liralık bu büyük yatırım Körfez kıyılarındaki dalyanların ekolojik restorasyonu ve balık stoklarının yeniden çoğalması için de tarihi bir öneme sahip. Projemizin yapım ihalesi 2023 sonunda gerçekleşecek.
"İÇ KÖRFEZE KOKU BASKISINI ORTADAN KALDIRIYORUZ"
Yaşayan Körfez Seferberliğimizin üçüncü ve son ayağı, denizde yaptığımız müdahaleler. Halihazırda Çiğli Arıtma Tesisi’nden çıkan arıtılmış atık sular iç körfeze dökülüyor. Biz, 200 milyon liraya mal olan bir derivasyon kanalı açarak atık su deşarj noktasını değiştiriyoruz. Arıtılmış tatlı suları Eski Gediz yatağına ve buradan da Orta Körfez’e taşıyoruz. Böylelikle, arıtılmış atık suların iç körfeze yönelik koku baskısını ortadan kaldırıyoruz. Projemizin yapımı Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın iznini takiben başlayacak ve kısa sürede tamamlanacak.
Son olarak, körfezde sığlaşma kaynaklı koku sorununun da önüne geçiyoruz. Körfez’e akan derelerin getirdiği teressübat ile 0.5 metreye kadar sığlaşan dere çıkış ağızlarında eksi 4 metreye kadar deniz tabanında tarama çalışması yaparak kokuya neden olan malzemeleri alandan uzaklaştırıyoruz. Bornova Deresi, Bostanlı Deresi, Peynircioğlu Deresi çıkış ağızlarında 420 bin metreküplük tarama çalışması gerçekleştirdik. Ayrıca Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi çıkış noktasında sığlaşan alanda dip taraması yapıyoruz. Tarama çalışmalarından çıkan çamurlarla Çilazmak Dalyanı’nın rehabilitasyonunu sağlayacak ve Körfez’in balık çeşitliliğinin korunmasına katkıda bulunacağız. Bu konudaki izin süreçleri de İZSU Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülüyor.
İKTİDARA SERT ELEŞTİRİ: "GÖLGE ETMESİNLER BAŞKA İHSAN İSTEMİYORUZ"
Elbette bu yatırımlarımızın devasa bir maliyeti var. Biz, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZSU'nun bütün kurumsal kapasitesini harekete geçirerek Yaşayan Körfez Seferberliğini başlattık. Günü kurtarma değil, 50 yıllık bir planlamayla İzmir'in ana sorunlarından birine kalıcı bir çözüm üretiyoruz.
Hükümetten de İzmir'in geleceğine yapılan bu yatırımlara destek olmalarını bekliyoruz. Fakat bu güne kadar yaşadığımız tecrübelerimizden yazık ki böyle olmayacağını tahmin ediyoruz. O yüzden gölge etmesinler, başka ihsan istemiyoruz.
Biz elbette 11 milyar bütçeli Yaşayan Körfez Seferberliğini kendi imkanlarımızla tamamlamaya muktediriz. Geçtiğimiz hafta bu konuda Fransız Kalkınma Ajansıyla bir iyi niyet anlaşması imzaladık ve çok düşük faizli, uzun vade yatırım kredisini İzmir’e kazandırdık. Bu kredi anlaşmasının kimsenin hatrına verilmiş bir lütuf olmadığını belirtmek isterim. İzmir’e taşıdığımız bu yatırım, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZSU’nun Türkiye’de yaşanan ekonomik krize rağmen sürdürdüğü mali disiplinin ve güvenilirliğinin bir sonucudur.