TEKNOLOJİ

Telefon ve şarj aleti patlamaları arttı... Kullanıcılar mı hatalı yoksa cihazlar mı sorunlu

Telefon ve şarj aletlerinin patlamasına ilişkin haberler son aylarda artmaya başladı. Özellikle akıllı telefonların saatlerce fişte takılı kalmaması yönünde vatandaşları uyaran uzmanlar, cihazlardaki ısınmalara dikkat çekiyor. Ancak tek sorun ısınmadan kaynaklanmıyor. Peki telefonlar ve şarj aletleri neden patlıyor? Kullanıcılar mı hatalı yoksa cihazlar mı sorunlu

Abone Ol

Telefon bataryalarındaki patlama haberleri son zamanlarda endişe yaratmaya başladı.

İlk örnek Artvin'in Hopa ilçesinden... Bir kafede oturan üniversite öğrencilerinden birine ait cep telefonunun bataryası, telefon masanın üzerinde dururken adeta bomba gibi patladı. Garsonun sipariş aldığı esnada meydana gelen olay sırasında kısa süreli panik yaşandı.

İkinci olayda İstanbul Sultanbeyli'de caddede yürüyen bir vatandaş, arka cebindeki telefonundan gelen sıcaklığı fark etti. Vatandaş, telefonunun kılıfını çıkarmaya çalıştığı sırada yoğun duman oluştu ve telefon bir anda patladı. İlginç olan, cihaz üç ay önce satın alınmış olmasıydı.

İstanbul Sultangazi’de bulunan bir cep telefonu teknik servisinde de patlama meydana geldi. Telefon, bataryasının değiştirilmesi için teknik servise getirilmişti. İşlem sırasında, batarya alev alarak patladı. 

Telefon bataryalarının yanı sıra şarj aletlerindeki patlama olaylarında da ciddi bir artış görülüyor. Üst üste bu olayların yaşanması akıllara ‘Bu patlamalar neden gerçekleşiyor? Kullanıcı olarak biz mi hatalıyız yoksa cihazlar mı sorunlu?’ sorularını getiriyor. 

‘AŞIRI ISINMA PATLAMANIN HABERCİSİDİR’

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Canan Akın, “Bataryanın aşırı ısınması ve darbe alması, patlama meydana geleceğinin habercisidir. Bir diğer önemli nokta da akım büyüklüğüdür. Akım çok büyük olduğunda lityum iyonları büyük sorunlar çıkarabilir” dedi ve ekledi:

“Artık tüm akıllı telefonlarda, tabletlerde, dizüstü bilgisayarlarda lityum pil kullanılıyor. Lityum-iyon piller, yanıcı elektrolitlere sahip olduğundan hasar gördüğünde veya yanlış şarj edildiğinde patlamalara ve yangınlara sebep olabileceği gibi, uygun şekilde tasarlanıp üretilmediğinde de güvenlik tehlikesi oluşturabiliyor. Lityum iyonları yüksek ve akımın fazla olduğu şarjda telefonun malzemesi üzerinde elektron üreterek lityum atomik kristalizasyona neden olur. Çok tehlikeli olan bu durum, pil kabuğunun kırılması ile patlama meydana getirir.”

Telefon ve şarj aleti patlamaları arttı Kullanıcılar mı hatalı yoksa cihazlar mı sorunlu ‘Yıldırımlı havalarda telefonu şarj etmeyin çünkü...’

‘DÜŞME KAYNAKLI HASARLAR BATARYANIN İÇ İŞLEYİŞİNİ BOZABİLİR’
Akademisyen ve teknoloji yatırımcısı Ergi Şener ise “Bir akıllı telefonun yanması veya patlaması pek çok sebepten kaynaklanabilir ve çoğu zaman bu problem cihazın bataryası ile ilgilidir. Modern mobil cihazlar, şarj edilebilir olabilmeleri için dikkatlice dengelenmiş pozitif ve negatif elektrotları içeren lityum-iyon pillerle çalışır. Bir sorun çıktığında, bataryanın iç bileşenleri bozulabilir ve yangınlara yol açabilecek patlayıcı bir tepki oluşturabilir” dedi.

Şener, şöyle devam etti:

-- Bu durum birden fazla nedenden kaynaklanabilir ancak en yaygın sorun aşırı ısınmadır. Şarj edilen bir batarya veya aşırı çalışan işlemci çok hızlı bir şekilde ısınırsa, telefonun bileşenlerinin kimyasal yapısını bozabilir. Bataryalarda, 'termal kaçış' adı verilen bir zincirleme tepki, bataryanın daha fazla ısı üretmesine ve sonunda ateş almasına veya patlamasına neden olabilir.
-- Telefonunuzun aşırı ısınması da farklı nedenlere dayanabilir. Fiziksel hasar, düşmeden veya aşırı bükülmelerden kaynaklanan türden hasar, bataryanın iç işleyişini bozabilir. Telefonu uzun süre güneşte bırakmak, kötü amaçlı yazılımların işlemciyi aşırı çalıştırması veya şarj sorunları, cihaz içinde kısa devre oluşturabilir. 
-- Doğrudan kontrolünüz dışında bir durum da gelişebilir. Bataryalar zamanla kötüleşir, bu yüzden bir cihaz birkaç yıl boyunca kullanılmışsa iç bileşenlerin zayıflaması, şişmeye ve aşırı ısınmaya neden olabilir. Telefonun üretimindeki bir sorun da bu sorunları tetikleyebilir.
Telefon ve şarj aleti patlamaları arttı Kullanıcılar mı hatalı yoksa cihazlar mı sorunlu ‘Yıldırımlı havalarda telefonu şarj etmeyin çünkü...’

'TELEFONLAR DÜZ BİR ALANDA ŞARJ EDİLMELİ'
“Cihazların şarj süreçlerini telefon ya da cihaz üreticilerinin yönergeleri ya da talimatları doğrultusunda planlamakta yarar var” diyen Ergi Şener, üreticiye göre değişiklik gösterse de genel bazı püf noktaları olduğunu belirtti: 

-- Öne çıkan üreticilerden olan Apple’ın cihazlarına yönelik yönergelerinde, iPhone'ların sadece iyi havalandırılan ortamlarda ve masa gibi düz yüzeylerde şarj edilmesi gerektiği belirtiliyor. Apple, battaniye, yastık veya insan vücudu üzerinde şarj etmeyi kesinlikle önermiyor. Aslında bunu diğer markaların cihazları için de dikkate alabiliriz.

-- Cihazlar genel olarak şarj olurken ısı üretir. Bu ısı, sınırlı alanlar nedeniyle etkili bir şekilde dağılamadığında, yanıklara yol açabilir veya daha ciddi durumlarda yangın çıkarma riski taşır. Dolayısıyla, şarj edilen bir telefonu yastığınızın altına yerleştirmek, akıllı telefon kullanıcıları için en riskli uygulamalardan biri olarak kabul edilir. Kullanıcılar cihazlarını, güç adaptörünü veya kablosuz şarj cihazını bir güç kaynağına bağlıyken battaniyeye, yastığa veya vücutlarına temas ettirmemelidir.