GÜNDEME BAKIŞ – Sayıştay’ın İZFAŞ’ın 2022 denetim raporunda Tunç Soyer’e yönelik şu tespitlerde bulunuldu:
“Yapılan incelemede, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 12’inci maddesine aykırı olarak Büyükşehir Belediye Meclisinin Başkanı olan Büyükşehir Belediye Başkanının, aynı zamanda şirketlerin yönetim kurulu başkanlığı görevini de yürüttüğü görülmüştür. Bahsedilen yasal düzenlemeler ve yetkili kurumların uygulaması çerçevesinde Büyükşehir Belediye Meclisinin belediye şirketleri için genel kurul yetkisinde olduğu anlaşılmaktadır. Büyükşehir Belediye Başkanının başkanı olduğu şirket yönetim kurulunu ibra etmek ve şirkete ilişkin kanunda düzenlenen diğer genel kurul yetkilerini kullanmak üzere Büyükşehir Belediye Meclisine Başkanlık etmesi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Genel Kurulun devredilemez görev ve yetkilerine ilişkin 408’inci maddesine aykırılık teşkil etmektedir. Bu itibarla, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 12’inci maddesi hükmü gereğince Büyükşehir Belediye Meclisinin Başkanı olan Büyükşehir Belediye Başkanının, aynı zamanda anılan Kanun hükümlerince kurulan şirketlerin yönetim kurulu başkanı olması sözü edilen mevzuat hükümlerine uygun değildir”
YAPILMADIĞI GÖRÜLDÜ
“Şirketin Mali İşlemlerinde ve Muhasebe Kayıtlarında Eksiklikler ve Düzensizlikler Bulunması” başlıklı bulguda şu tespitlere yer verildi:
“Şirketin 2022 yılı mali işlemleri ve bunların dayandığı muhasebe belgelerinin incelenmesinde, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No:1’e uygun olmayan işlemler olduğu tespit edilmiştir. Şirketin satıcılara olan borcu 2022 yıl sonu itibariyle önceki yıla göre % 298 oranında bir artışla 75.190.706,98 TL olmuştur. 320-Satıcılar Hesabında izlenen bu borçlardan vadesi geçenler için sözleşme hükümlerine göre, sözleşmelerinde hüküm bulunmayanlar için genel hükümlere göre vade farkı gideri tahakkuk ettirilmesi gerekirken bunun yapılmadığı görülmüştür. Şirketin ambar işlemlerinde çeşitli düzensizlikler olduğu görülmüştür.
ALACAK TAHSİL EDİLEMEDİ
Şirketin 2022 yılı sonunda 2021 yılına göre, satıcılara olan borçlarının % 298 arttığı, alacaklarının % 1,5 azaldığı, şüpheli ticari alacakların sadece % 5 oranında tahsil edildiği, diğer alacaklar hesabında izlenen ve 2021 yılından devreden 931.344,12 TL tutarlı alacakların tahsil edilmediği; Şirketin ticari alacak toplamının 33.259.155 TL olduğu ve toplam aktiflerinin % 24’ünü oluşturduğu görülmüştür. Buna göre şirketin nakit darlığı yaşadığı borçlarını ödemekte ve alacaklarını tahsil etmekte zorlandığı ve şüpheli alacak riskinin arttığı görülmüştür. Yüklenicilere sözleşme gereği tahakkuk ettirilen cezalar düşülmeden gider tahakkuku yapıldığı görülmüştür”
GENEL MÜDÜR ONAYI İLE YAPILMIŞ
Şirket tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesi kapsamında değerlendirilmeyecek bazı mal ve hizmet alımlarının, Kanun’un ihale ve doğrudan temin hükümlerine uyulmaksızın genel müdür oluru ile yapıldığı ve bunun da mevzuata aykırı olduğu belirtildi.
BAŞKAN DANIŞMANI…
Raporda, “Şirket personeli olmayan ve şirketle iş ilişkisi bulunmayan Büyükşehir Belediyesi başkan danışmanının yurtdışı seyahatlerine ilişkin ulaşım ve konaklama giderleri, yurtiçi aylık araç kiralama ve akaryakıt giderleri ile muhtelif yeme içme giderlerinin Şirket kaynaklarından karşılandığı tespit edilmiştir. Yapılan incelemede, Şirket ile bir bağı bulunmayan Büyükşehir Belediyesi başkan danışmanının yurtiçi ve yurtdışı seyahat harcamaları için 195-Avans hesabı kullanılmak suretiyle 303.172,62 TL (Avro ve Türk Lirası toplamı) tutarında personel avansı açıldığı, verilen avanslardan 166.711,42 TL (Avro ve Türk Lirası toplamı) tutarında harcama yapılmış olduğu, bu harcamaların ilgisine maliyet hesapları ile ilişkilendirilerek kapatıldığı görülmüştür. Ayrıca, aynı kişiye ilişkin olarak 740.08.04.14 hesap kodunda 308.144,00 TL tutarında ulaşım ve konaklama gideri kaydedilmiştir. Bununla birlikte, Şirket tarafından kiralanmış olan araçlardan birinin bahsedilen kişi tarafından kullanıldığı ve aracın akaryakıt giderlerinin şirket tarafından karşılandığı görülmüştür. Şirketin kendi faaliyetleri kapsamında olmayan harcamaların Şirket kaynaklarından karşılanmaması gerekmektedir” denildi.
YÜKSEK HUZUR HAKKI VE ÜCRETİ ELEŞTİRİ
Sayıştay raporunda, “Şirket üst üste dönemlerde artan tutarlarda zarar ettiği ve sermaye kayıpları nedeniyle İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinden sermaye transferi aldığı halde, 2022 yılında Yönetim Kurulu üyelerine huzur hakkı ve ücret olarak 614.986,55 TL tutarında ödeme yapıldığı görülmüştür. açıklanan şekilde olumsuz bir mali durum içindeki Şirketin yasal bir zorunluluk olmaksızın, bazı Yönetim Kurulu üyelerine yüksek tutarda huzur hakkı ve ücret ödemesi 6102 sayılı TTK’nın sermayenin ve şirket menfaatlerinin Yönetim Kurulunca korunmasına ilişkin hükümlerine uygun değildir” ifadelerine yer verildi.