Orta yaşlarda ve yaşlılıkta yapılan aerobik egzersizler, demans ve Alzheimer hastalığı riskini azaltabilir. Yeni bir araştırma, düzenli aerobik egzersizin geliştirdiği kardiyorespiratuar dayanıklılığın, beyne daha fazla oksijen alımını artırarak yüksek yoğunluklu aktivitelerin daha uzun süre yorulmadan yapılmasına yardımcı olduğunu ortaya koyuyor.
KARDIYORESPIRATUAR FITNESS NEDİR?
Kardiorespiratuar fitness, direk olarak kalp, kan dolaşımı, akciğer ve solunum sistemleri sağlığı ile isleyişini, uzun süreli aktivitelerde kalp ve solunum sistemi uygunluğunu ifade etmektedir.
KARDIYORESPIRATUAR FITNESSIN ÖNEMİ
Karolinska Enstitüsü Yaşlanma Araştırma Merkezi'nde profesör olan Weili Xu, "Çalışmamız, kardiyovasküler fitness'in demans riskini azaltmadaki kritik rolünü vurguluyor, hatta Alzheimer hastalığına genetik yatkınlığı olanlar için bile" diyor. Xu, "Kademeli fitness iyileştirmelerini teşvik etmek, çeşitli popülasyonlarda beyin sağlığını desteklemek için pratik ve etkili bir yol sunuyor" diye ekliyor.
Genel olarak, en iyi kardiyorespiratuar formda olan kişiler, daha iyi bilişsel fonksiyona sahipti ve o kadar fit olmayanlara kıyasla uzun vadede sadece %0,6 oranında relatif demans riski taşıyordu. Bu avantaj, demansın başlangıcını 1,5 yıl geciktirdi.
GENETİK YATKINLIĞI OLANLAR İÇİN DAHA FAYDALI
Çalışma, Alzheimer'a genetik yatkınlığı olan kişiler için daha büyük bir fayda olduğunu buldu. En yüksek kardiyorespiratuar dayanıklılığa sahip olanlar, hastalığı geliştirme riskini %35 daha düşük buldular.
Florida'daki Nörodejeneratif Hastalıklar Enstitüsü'nde araştırma direktörü olan ve çalışmaya dahil olmayan önleyici nörolog Dr. Richard Isaacson, "Genler kaderimiz değildir; genlerimize karşı olan mücadelede proaktif seçimler yapabiliriz. Bu çalışma bunu tamamen destekliyor" diyor.
Isaacson, "Egzersizi her zaman beyni güçlendiren etkileri olan bir mucize 'ilaç' olarak gördüm. Bu çalışmada daha yüksek fitness seviyesi demansın başlangıcını 1,5 yıl geciktirse de, sağlıklı bir diyet uygulayarak, kolesterol, kan basıncı ve kan şekerini yöneterek, düzenli işitme ve görme kontrolleri yaparak ve uykuya öncelik vererek daha da iyi sonuçlar elde edebiliriz." diye ekliyor.
KARDIYORESPIRATUAR FITNESS'IN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Araştırmalar, düşük kardiyorespiratuar fitness seviyesinin kalp krizi gibi kardiyovasküler hastalıkların ve kanser dahil olmak üzere tüm nedenlere bağlı erken ölümün güçlü bir göstergesi olduğunu gösteriyor.
Ancak çaba gösterilmezse, kardiyorespiratuar fitness yaşlandıkça azalır. Amerikan Kalp Derneği'nin bilimsel bir açıklamasına göre, 20'li ve 30'lu yaşlarda %3 ila %6 oranında düşer ve 70'li yaşlarda ve sonrasında on yılda %20'den fazla bir orana yükselir.