Mizah Festivali’nde ödüllü açılış

8. İzmir Uluslararası Mizah Festivali, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Kültürlerarası Sanat Derneği iş birliği ile İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) düzenlenen törenle başladı. Direktörlüğünü Vecdi Sayar’ın üstlendiği festivalin açılışında, Aziz Nesin, Orhan Kemal ve Can Yücel’in yazılarındaki mizah konuşulurken, usta müzisyen Timur Selçuk da şarkılar ve danslarla anıldı. Mercan Selçuk Dans Topluluğu, Selçuk’un diğer kızı Hazal Selçuk’un seslendirdiği mizah içeren Timur Selçuk şarkılarından bir demet sundu. Müzisyen Haluk Çetin de Can Yücel şiirlerinden şarkılar seslendirdi. Festivalin açılış töreninde, Aziz Nesin Mizah Ödülleri de sahiplerini buldu. Sinema-tiyatro oyuncusu ve yönetmen Cengiz Bozkurt ile mizah tarihçisi Turgut Çeviker, ödülünü festival direktörü Vecdi Sayar’ın elinden aldı. ‘Yalçın Çetin’ sergisi ve ‘Tasarımcıların Gözünden-Aziz Nesin Kitap Kapakları’ sergisi ise katılımcıların yoğun ilgisiyle karşılaştı. Usta yazar Aziz Nesin’in oğlu Ali Nesin ve usta karikatürist Yalçın Çetin’in torunu Erce Çetin Özcan da festivale katılan isimler arasında yer aldı.
 
Bozkurt: Mizah çok ciddi bir iştir
Törende Aziz Nesin Mizah Ödülü’nü alan usta oyuncu Cengiz Bozkurt, “Hayatımda aldığım en anlamlı ödüllerden biri oldu. Aziz Nesin bu ülkenin insanını çok iyi tanıyan, kültürel kodlarına son derece hakim, onu ince, nükteli, alaycı ve mizahi bir dille inanılmaz şekilde resmeden ve tasvir eden yazar, düşünür ve ortak değerimizdi. Son zamanlarda sistematik biçimde birilerinin eserleri yok sayılmaya, unutturulmaya çalışılıyor ama Aziz Nesin ne kadar unutturulmaya, yok sayılmaya çalışılsa da kendine has üslubu ve diliyle zamanın içinden çıkıp hem çocukların hem de bizi yetişkinlerin önüne gelecek ve yaşayacaktır. Mizah benim hayatımda önemli yer tutuyor. Oynadığım filmlerin, oyunların büyük bölümü mizahi ögeler içeriyor. Bu anlamlı ödülü hayatın ince bir espriden ibaret olduğunu anlatmaya çalışan tüm mizahçılar adına alıyorum. Mizah çok ciddi bir iştir” açıklamasını yaptı.
 
“Karikatürcüler en zor dönemlerini yaşıyor”
Aziz Nesin Mizah Ödülü’nü alan bir diğer usta isim Turgut Çeviker ise mizah yaptıkları için hapse giren karikatüristleri hatırlatarak “Bu ödülü Tanzimat Dönemi’nden bugüne modern teknoloji ile mizahi çalışmalarını kamuya ileten karikatürcülere, mizah yazarlarına, acı çeken insanlara ithaf ediyorum” dedi. Günümüzde karikatür sanatını değerlendiren Çeviker, “Abdülhamid döneminde karikatür, Osmanlı Türkiye’sinde en zor günlerini yaşamıştır. Bugünkü güçlük ondan farklı değil. Karikatürden korkuyorlar. Çekiniyorlar. Modern bir çağ mizahsız kendini doğuramaz. Mizah anlayışı olmayan bir şey, olmamış bir bedene benzer. Bugün karikatürcüler en zor dönemlerini yaşıyor” sözlerine yer verdi.
 
Yalçın Çetin’in 100. doğum yılında ‘Yalçın Çetin’ sergisi
Festivalin kapsamında Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde açılan sergiler, mizahseverleri mizah yolculuğuna çıkardı. Türkiye’nin modern karikatürünün öncülerinden Yalçın Çetin’in 100. doğum yılı onuruna açılan ‘Yalçın Çetin’ sergisi, Schneidertempel Sanat Merkezi tarafından hazırlandı. Serginin danışmanlığını mizah tarihçisi Turgut Çeviker, küratörlüğünü ise mimar ve karikatürist Sevda Deniz Anıl üstlendi. Yalçın Çetin’in karikatürist torunu Erce Çetin Özcan ve küratör Sevda Deniz Anıl, Yalçın Çetin’in çizgilerini yeni nesillere aktarmak amacıyla sergi çalışmasını gerçekleştirdiklerini ifade etti.
 
‘Tasarımcıların Gözünden-Aziz Nesin Kitap Kapakları’ sergisi
Festivalde açılan bir diğer sergi ise Nesin Vakfı iş birliği ile Aziz Nesin Arşivi’nden derlenen ‘Tasarımcıların Gözünden-Aziz Nesin Kitap Kapakları’ sergisi oldu. Sergide, 1955 yılından günümüze kadar usta yazar Aziz Nesin’in kitap kapakları yer aldı. Festivale katılarak sergiyi gezen Aziz Nesin’in oğlu Ali Nesin, “Sergide Türk grafik sanatının ne kadar usta olduğunu bir kez daha gördüm. Babamın doğum günü geliyor. Çok yaşasın, yaşıyor da. Aziz Nesin eserleri zamanın ve coğrafyanın ötesindeydi, unutulmadı” diye konuştu. Nesin, günümüzde gençlerinin Aziz Nesin’i tanıdığını, çocukların ve gençlerin daha çok kitap okuduğunu söyledi. Nesin, kitap festivallerinde gençlerin ve çocukların yoğun ilgisi ile karşılaştıklarını belirtti.
 
“Bu işi inatla devam ettireceğiz”
Festivalin açılış töreninde konuşan Vecdi Sayar da festivalin önemine değinerek “Bu işi inatla devam ettireceğiz. Gençler belki sadece telefonlar meşgul oluyor. Bu tür etkinlikleri takip ihtiyacı hissetmiyor. Yalçın Çetin’i duyduklarından kuşkuluyum. Kaç Aziz Nesin kitabı okudular acaba, kaç Can Yücel şiiri okudular? Bu eksikliği hissetmiyorlarsa eminim bir genç gelip bir arkadaş gurubunda bunun bir eksiklik olduğunu hatırlatacaktır. Bu bir inat ve devamlılık işidir. Kamunun sahiplenmesi gereken bir eğitim sürecidir. Bazı festivaller vardır ki sadece eğlence değil, gençlerin yetişmesini teşvik için yapılır. Bu amaçla yola çıktık. Yol boyunca yol arkadaşlarımızın sayısı artıyor. Bugün burada olan herkesin buna gönüldaş olduğunu düşünüyorum. İzmirli sanatseverlerden bu tür etkinliklere destek olmalarını bekliyorum” ifadelerini kullandı.  
Ustaların mizahı panellerde anlatılacak
Festival programında paneller de yer alacak. 17 Aralık saat 18.00’de Konak Belediyesi Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde ‘Türk Modern Karikatüründe Bir Usta: Yalçın Çetin’ paneli, Konak Belediyesi Türkan Saylan Kültür Merkezi Karikatür Müzesi’nde gerçekleştirilecek. Panelde, Yalçın Çetin sergisinin danışmanı Turgut Çeviker, küratör Sevda Deniz Anıl ve Yalçın Çetin’in torunu Erce Çetin Özkan konuşacak. 19 Aralık saat 18.00’de Karşıyaka Belediyesi Çarşı Kültür Merkezi’nde ‘Orhan Kemal’in yapıtlarında Mizah’ panelinde yazarın oğlu Işık Öğütçü ve yazarlar Banu Tozluyurt ile Ömer Türkeş konuşmacı olacak. Paneli yazar ve gazeteci Mazlum Vesek yönetecek. 20 Aralık saat 18.00’de Konak Belediyesi Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde olacak ‘Doğum Gününde Aziz Nesin’i Anıyoruz’ panelinin konuşmacıları da yazarlar Ahmet Önel, Hidayet Karakuş, Tuğrul Keskin, Bekir Yurdakul olacak. 21 Aralık saat 17.00’de Karşıyaka Belediyesi Hikmet Şimşek Kültür Merkezi’nde Namık Kuyumcu ve Semih Çelenk ile gazeteci, yazar, fotoğraf sanatçısı Lütfü Dağtaş’ın konuşmacı olarak yer alacağı ‘Can Yücel’in Şiirinde Mizah’ panelini, şairin kızı Güzel Yücel yönetecek. 23 Aralık Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’nde mizah yazarı ve karikatürist Cihan Demirci ise ‘GÜM’e giden Yıllar’ başlıklı söyleşide GÜM adlı mizah dergisinde Aziz Nesin, Sadık Şendil, Ümit Yaşar Oğuzcan, Altan Erbulak, Savaş Dinçel’le anılarını anlatacak. 

Tiyatro oyunları sahnelenecek
Festival programında ayrıca 24 Aralık’ta saat 20.00’de İsmet İnönü Kültür Merkezi’nde İzmir Şehir Tiyatroları’nın yeni oyunu, Ferhan Şensoy’un ‘Çok Tuhaf Soruşturma’ oyununun seyircili genel provası yapılacak. Festival kapsamında, Çek Cumhuriyeti’nin canlandırma ustası Jiri Trinka’nın başyapıtı ‘Spalicek’, Fransa’dan çocuklar için bir canlandırma filmi ‘Sirocco ve Rüzgarlar Krallığı’, İtalyan usta Matteo Garrone’nin ‘Pinokyo’su, Tolga Örnek’in Aziz Nesin uyarlaması ‘Mucize Aynalar’ gösterilecek. 

Bu yılın afişi ödüllü karikatüristten
Festivalin proje ortakları arasında Karşıyaka Belediyesi, Konak Belediyesi, Nesin Vakfı, Schneidertempel Sanat Merkezi, İzmir İtalya Konsolosluğu, Çek Cumhuriyeti İstanbul Konsolosluğu yer alıyor. 2023 Aziz Nesin Mizah Ödülü’nü alan Arnavut asıllı İtalyan karikatürist Agim Sulaj’ın karikatürü ise bu yılın afişi olarak belirlendi.