Halime ERDOĞAN / GÜNDEME BAKIŞ - İZSU Genel Kurulu 2023 Yılı Mayıs Ayı Olağan Toplantısı İkinci Birleşimi Başkan Vekili Mustafa Özuslu idaresinde gerçekleşti. Oturumda İZSU Genel Müdürlüğü’nün 2022 Yılı Faaliyet Raporu ve İZSU Genel Müdürlüğü’nün 2022 Mali Yılı Bütçesinin Kesin Hesapları ile Bilançosu görüşüldü.
TARİFE BELİRLEMEK İÇİN YETKİ DEVRİ
Su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılmasına ilişkin tarifelerin dışında kalan şahıs, kurum ve kuruluşlar için yapılacak hizmetlerden alınacak ekteki mevcut ücret tarifelerini ihtiyaç halinde güncellemek için Yönetim Kurulu'na yetki verilmesine ilişkin önerge gündeme alındı.
AK PARTİLİ SEVİL: "MECLİS ÇALIŞMASIN İSTİYORSUNUZ"
Hukuk Komisyonu Üyesi Burçin Kevser Sevil önergenin hukuka uygun olmadığını savundu. Sevil, "Ücret değişikliğinde bir sorun görmüyoruz ama yetki devri hukuka aykırılık teşkil ediyor. Bizim İZSU olarak bağlı olduğumuz kanunun 5. maddesi genel kurulun toplanma ve çalışma esaslarını belirtir. Siz İZSU olarak su satışı yapacaksınız ve şube yolu bağlantı ücretini nasıl bu satışın dışında değerlendirdiniz, vidanjör tarifesi için de yetki istiyorsunuz. Bunu atık su boşaltımı için kullanırız, bunu atık suyun bertaraf edilmesi işleminden nasıl ayırdınız. 'Bunları bu işlere dahil etmiyoruz ve ücretlerini kendimiz belirlemek istiyoruz' diyorsunuz, bu hukuka aykırı. Siz bize 'Meclis çalışmasın' diyorsunuz. Biz Tüketici Komisyonunu neden kurduk. Siz, bizden bu yetkiyi alarak, bizim dışımızda ücret tarifelerini neden değiştirmek istiyorsunuz, bu madde dışında da meclisi yok sayacak kararların altına imza atmamızı beklediniz. Hukuka aykırı, vatandaşın ya da tüketici hakkına aykırılık teşkil eden bu önergeye kabul oyu vermemiz mümkün değil. CHP'li meclis üyelerince de bu önergenin reddedilmesini talep ediyorum" dedi.
YÖRÜK: “ASLA HUKUKA AYKIRI DEĞİL”
AK Parti Grubu yetki devrinin kanuna aykırı olduğunu ileri sürdü. Bunun üzerine Hukuk Komisyonu Başkanı ve CHP’li Meclis Üyesi Ufuk Yörük, asla hukuka aykırı bir durum olmadığını kaydetti. Yörük, “Yüz yüze bunu konuşsak kendilerini ikan ederdik ama ilk kez şaşkınlıkla duydum kanun çok açık tahdidi olan iki yetki Genel Kuruldan Yönetim Kurulu’na devredilemez onun dışındakiler devredilebilir. Bu olayı ekseninden saptıran konuşma sonrası demeliyim ki Sakarya Belediyesi de aynısını yapmış. Yönetim Kurulu günümüzde aniden değişen şeyleri günü gününe daha kolay yapmak istiyor. Yani fiyat arttırmak ya da indirim için bunu istiyor. Asla hukuka aykırı bir şey yoktur. Biz CHP olarak olumlu oy kullanacağız” diye konuştu.
AK PARTİLİ BOZTEPE: "BÜYÜK BİR İŞ Mİ YAPILACAK?"
AK Partili Meclis Üyesi Hüsnü Boztepe, buna neden ihtiyaç duydunuz büyük bir iş mi olacak, büyük bir iş mi yapılacak kurulun fiyat belirlemesi mi gerekecek sık sık" diye sordu.
AYDIN: “VATANDAŞIN İRADESİ SANDIĞA YANSIYACAKTIR”
CHP Grup Başkan Vekili Murat Aydın İZSU Faaliyet Raporu ve 2022 yılı kesin hesap bütçesi hakkında konuştu. Aydın, “İZSU Genel Müdürlüğü’nün kesin hesabı ve faaliyet raporu hakkında konuşacağım ancak küçük bir seçimle ilgili konuşmak isterim. Milletvekili seçimleri sonuçlandıysa da Cumhurbaşkanlığı seçimi devan ediyor. Her seçimde gerilim olur ama İzmir olarak iyi bir sınav verdiğimizi ve gerilimin az olduğunu belirtmek istiyorum. Türkiye bu demokrasi çabası da başarılı geçecek ve vatandaşın iradesi sandığa yansıyacaktır” dedi.
“KÖRFEZ İÇİN 2.5 MİLYAR LİRALIK YATIRIM YAPTIK”
İZSU’nun körfez için 2.5 Milyar lira yatırım yaptığını kaydeden Aydın, “İZSU Genel Müdürlüğü en iyi şekilde çalışmaktadır. İZSU 30 İlçede en ücra mahalleye kadar ulaşmaktadır. Son 4 yılda yapılan yatırımlar ile aşırı yağışlar da kronik su baskınına çözüm bulundu. Yeni arıtma tesisleri ile de lider konumunu sürdürmeye devam etti. İZSU hizmetlerde fırsat eşitliği anlayışı ile şehrin en uzak yerine ve her eve ulaşmaktadır. 2022 yılında da çok önemli projelere imza attı. İzmir bir körfez şehir ve liman şehri. İzmir tarih boyunca önemli bir şehir oldu. İzmir’in temizliği için yaşayan körfez çalışmaları sürüyor. 2. 5 Milyar liralık yatırım yapıldı. Körfezdeki kirlilik koku sorunu ile şehri halkını etkiyor ve canlılara sorun oluşturuyor. Körfez temizliği için İZSU önemli projeler gerçekleştiriyor. Tertemiz körfez için seferber olmuş durumda ve sorunun önemli ölçüde azaldığını da göreceğiz. Çiğli Atık Su Arıtma tesisinde de 23 yıldır hizmet vere tesisi için bir revizyon çalışması yapılıyor ve 3 faz da revizyon bitince de verim artacaktır” ifadelerini kullandı.
Aydın açıklamalarını şöyle sürdürdü;
“8 MİLYARLIK BİR YATIRIM YAPMAYA ÇALIŞIYORUZ”
Büyük kanal projesi kapsamında inşa edilen bu tesisi şehrin yüzde 70’ne hizmet veriyor. Fakat aratan nüfus ile beraber yetersiz kalıyor ve 4. Faz yapım ihalesinin bugün sözleşmesi de imzalandı ve 4. Faz İnşaatı 2024 yılının ilk çeyreğinde tamamlanacak. Bundan sonra da kapasite oldukça artmış olacak. Körfezin temizliği hususunda önemli diğer hususta derelerin temizliği. Derelerdeki ıslah ve temizlik çalışmaları devam ediyor. Burada biriken malzemelerin uzaklaştırılması sürüyor. 420 bin metre küplük tarama çalışması tamamlandı. 544 kilometrelik dere hattında da bakım ve temizlik çalışması yapıldı. 2023 yılında derelerde taşkın kontrolü için de 8 bin 200 metre uzunluğunda 12 ilçede çalışılıyor. Böylece yaşayan Körfez hedefine bir adım daha yaklaşmış olacağız ve 8 Milyarlık bir yatırım yapmaya çalışıyoruz bu da 7-8 ilçenin toplam bütçesine denk geliyor.
“İZMİR KENDİSİ İLE YARIŞAN BİR ŞEHİR KONUMUNDA”
Çil Azmak Dalyanının rehabilitasyonu için de çalışılıyor. Dalyan yeniden doğaya kazandırılacak. Balıkçılığı da arttıracağı için halka da ekonomik kazanımı olacak. İzmir Atık Su Arıtma ’da liderliğini sürdürüyor. Bugün İzmir’de kullanılan suyun yüzde 92’si ileri arıtmaya tabii. Ankara’da bu rakam yüzde 19 İstanbul’da ise arıtma yüzde 39 yani İzmir kendisi ile yarışan bir şehir konumunda.
“KARABAĞLAR’A ARITMA TESİSİ GELİYOR”
Güney Batı Atık Su Arıtma Tesisi de alana hizmette zorlandığını tespit ederek hemen faaliyete geçti ve revizyon ve kapasite artırımı için proje çalışmaları başlamış oldu. İZSU Genel Müdürlüğü bir de 850 Milyon liralık büyük bir yatırım ile Karabağlar’a yeni bir atık su arıtma tesisi yapacak. Karabağlar, Buca ve Gaziemir’in suyunu arıtacak bir kapasiteye sahip olacak.
“ATIK SULARI GERİ KAZANDIRARAK ÇİFTİYE ÜCRETSİZ VERİYORUZ”
İZSU Yağmur suyunun kanalizasyona karışmaması için ayrıştırma kanalları yapıyor. 4 yıldır bu konuda çaba sarf ediyor. Birçok metropol ilçede projeler devam ediyor. 2019’dan bu yana 220 kilometre ayrıştırma kanalı yapıldı. Bu hem körfez temizliği hem de sel ve taşkınların önlenmesi açısından önem taşıyor. Atık sular Ödemiş’te yapılan tesis ile geri kazandırılarak ücretsiz olarak çiftçiye veriliyor. Tire’de de geri kazanım ünitesi yine bu hayata geçecektir. Öte yandan Çeşme Reisi Dere’de de bu gerçekleşecek. Yeni içme suyu kuyularımızı açmaya devam ediyoruz ve 2023’te yeni içme suyu kuyucu 168’ e çıkacak. İZSU gelir arttırıcı önlemlerden çok gelir azaltıcı önlemler almıştır. Demir, çimentonun maliyeti artmış olsa da İZSU Genel Müdürlüğü, HES ve GES santrali ile elektrik maliyetini 1.5 Milyon lirayı azaltacak. Evet, bu az ama bu konuda çalışmaya devam ediyoruz. Kayıp ve kaçak oranları da oldukça önemli bir konu; bu hususta da İZSU yaptığı çalışmalarla kayıp kaçak oranını 30 ilçede yüzde 28’e indirdi. Bu yetersiz olsa da Türkiye ortalaması yüzde 33. 34’tür yani ortalamanın altındayız ve daha da aşağı çekme hedefiyle çalışıyoruz. İZSU yeni olarak 563 kilometrelik bir içme suyu hattı ekledik. İZSU paket arıtma tesisi imkânlarını kendi imkanları ve personeli ile yapma kararı aldı. Böylece artan maliyetlerden etkilenmemeyi hedefliyor. 1.5 Milyon liraya mal olacak bu tesisler yüzde 50 maliyeti azalttı. Böylece 750 milyon lira gibi bir tasarruf sağladı. İZSU sanayi tesisi tarifesi üzerinden elektrik faturası ödememelidir. Merkezi hükümetten değişiklik talebini de eklemeliyim. CHP Grubu olarak kesin hesaba ve faaliyet raporuna olumlu oy kullanacağımızı belirtmek isterim.
HIZAL: "DEMOKRASİNİN GURURUNU YAŞADIK"
İzmir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, konuşmasına 28 Mayıs seçimlerine ilişkin "Demokrasi tarihimizdeki ilk deneyimimiz olacak ikinci tur oylama. Güzel olan; seçimin ilk turu olan 14 Mayıs'ta Türkiye demokrasisinin bu seçimden nasıl alnının akıyla çıktığını gördük. Katılım oranıyla, hiçbir vatandaşımızın zarar görmemesiyle ve seçim sonuçlarının YSK tarafından şeffaf şekilde ilanı ile tüm sürecin demokrasi açısından ne kadar kıymetli olduğunu tüm dünyaya göstermenin gururunu yaşadık. 28 Mayıs seçimlerinde ülkenin sistemi değil, ülkeyi yönetecek kişi seçilecek. Kimse bir yere gitmeyecek" mesajı vererek başladı.
"MURAT BEY BELEDİYE BAŞKANI GİBİ KONUŞTU"
Hızal, İZSU bütçe ve performansına ilişkin "Murat Bey bir belediye başkanı edası verdi umarım olur, çünkü yapılanları değil, gelecekte nelerin yapılacağını anlattı" sözleriyle başlayarak şu açıklamayı yaptı:
"SOYER İCRAATLA DEĞİL MAZERETLE KONUŞUYOR"
İZSU İzmir'in can damarı, yapılan bir takım faaliyetleri biz görmüyoruz çünkü o faaliyetlerin bir çoğu yerin altında yapılıyor. Yapacağımız tüm eleştiriler bugüne kadar olduğu gibi yapıcı. 2022 faaliyet raporunu konuşacağız ama Sayın Soyer'in ve Millet İttifakı meclis üyeleriyle görüşeceğimiz son faaliyet raporu. Keşke Soyer de burada olsaydı. Belediye Başkanlığı makamı icra makamıdır. Kendisine verilen kaynakla yani parayla, başkanlığını yaptığı şehrin temel sorunlarını karşılamak zorundadır. Eğer bir belediye başkanı icraatlarıyla konuşuyorsa güzeldir ama mazeretleriyle konuşuyorsa o şehir için sıkıntı kapıdadır. İzmir'de belediye başkanımız icraatlarıyla mı mazeretleriyle mi konuşmuş, ona bakalım.
"İZMİR 4 YILDA HANGİ NOKTAYA GELDİ?
Soyer'in geçmiş vaatlerini hatırlatan Hızal, Soyer'in vaatlerini yerine getirmediğini kaydederek, "CHP'de ceketimi koysam seçilir anlayışı var. Soyer de bu anlayışla bu şehri yönetti. 4 yılda İzmir'de bir şeylerin değişmiş olması gerekiyor. Soyer Konak'tan denize girip Karşıyaka'ya kadar yüzebilecek mi? Derelerin durumu 4 yıl öncesinden farklı mı, hala ilkel bir yöntem olan kireç dökme yöntemiyle temizlenmiyor mu? İklim krizi ve kuraklıkla ilgili 4 yılda hangi noktaya geldi?
"İZSU SON 20 YILIN EN KÖTÜ FİNANSAL TABLOSUNU YAŞIYOR"
İZSU su satmış 4 milyar 338 milyon gelir elde etmiş. Gelir ve gider arasında 972 milyon dengesizlik, cari açık var. 392 milyon İZSU borçlanmış. Bu borçlanma yatırım amaçlı değil, günlük faaliyetler için. Bir şekilde daha borçlanmış 580 milyon TL tahakkukları İZSU'ya iş yapan müteahhit firmalara ödeme yapmamış. Tahakkuk bile ettirilmemiş bu borç. Firmalar da İZSU'nun ihalesine girmek istemiyor çünkü hak edişini alamıyor. İZSU son 20 yılın en kötü finansal tablosuyla karşı karşıyadır. Bunun sorumlusu Tunç Soyer'dir. 942 milyon doğrudan yatırım yapılmış. Bütçesinin yüzde 16'sını yatırıma, personele yüzde 28'ini harcamış.
"İZSU'NUN SATTIĞI SU TÜRKİYE'DE EN PAHALI SU"
İZSU'nun en temel görevi sağlıklı içme suyunu İzmirlilere ulaştırmak. Evet büyük oranda musluklardan su akıyor. Daha düne kadar Bornova'da su akmayan mahalleler vardı, Soyer de bununla ilgili "25 yıllık sorunu çözdük" diye övündü. İzmir'de İZSU tarafından İzmirlilere satılan su Türkiye'nin en pahalı suyu. Damacanayla insanlar evlerine su alsa daha ucuza mal olur. Buna da elektrik fiyatı diyeceksiniz ama İzmir'de elektrikten daha pahalı su kullanılıyor. Soyer göreve geldiğinden beri, 4 yılda suya yüzde 415 zam yapmış. 1 yılda yüzde 210 zam yapmış. Elektrik fiyatları diyeceksiniz ve kolaya kaçacaksanız siz. Zam yöntemiyle yükü İzmirlilerin üstüne yüklüyorsunuz.
"DARPHANE KURMUŞSUNUZ"
Soyer, 'Biz bir darphane kuracağız' demişti, yüzde 415 zamla darphaneyi kurmuşsunuz, buradan ciddi gelir elde ediyorsunuz. Sayın Murat Aydın kayıp kaçakta Türkiye ortalamasının altındayız dedi, gönül Türkiye'de birinci olmak için çalışma yapılsın ister. 2019 yılında 28,83 iken kayıp kaçak oranı yüzde 27, 73'e düşmüş, yüzde 1 bile değil. Siz yatırıma bütçenizin yüzde 16'sını yatırıma ayırırsanız o zaman kayıp kaçağı azaltamaz, zam yapar, mazeret üretirsiniz.
"İZMİRLİLERE ARSENİKLİ SU MU İÇİRİYORSUNUZ?"
İzmir'de su pahalı ama bir de sağlıklı mı? Arsenik ölçümü yapılmıyor, İZSU acaba İzmirlilere arsenikli su mu içiriyor? Ben bunu soruyorum. Parametreler arasında arsenik tahlili yok mu, atlandı mı yoksa yapılmıyor mu bilmiyorum ve soruyorum.
"KİM VERECEK BUNUN HESABINI?"
İZSU'nun bir temel görevi de suyu arıtarak doğayı korumak. Sayın Tunç Soyer'in burada olmasını çok isterdim. İZSU İzmir'de kaçak arıtma tesisi işletiyor. 2016 yılı faaliyet raporunda 301 milyon metreküp atıksu arıtan İZSU 2023 yılında daha az su arıtmış. İzmir'in 24 arıtma tesisinin geçici faaliyet belgesi var, 41 adedinde çevre izin belgesi yok. İZSU'ya Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 5,5 milyon ceza kesilmiş. Bu arıtma tesislerinin çevreye, doğaya verdiği zararı nasıl telafi edeceksiniz! Bu arıtma tesislerinin kaça olmasının bir yükü daha var İzmirlilere, be tesisler bu belgelerini alsa, Bakanlıktan yıllık yaklaşık 45 - 50 milyon teşvik alırlar. Kim verecek bu kaybın hesabını!
"ATIKSU TESİSİ VAATLERİ YERİNE GETİRİLMEDİ"
Çiğli Atıksu Arıtma Tesisinde sıkıntı var. 4 yıl geçti, hala 4. fazın ihalesine çıktık diyorsunuz. 314 milyon maaliyet belirlemişsiniz. En düşük telifi 428 milyon olarak Nurol vermiş. Nurol size Buca metrosu nedeniyle dava açan firma. Daha sonraki fiyat 474 milyon. Ve siz ihaleyi iptal ettiniz, firma size dava açtığı için firmayı cezalandırdınız. Daha sonra yeni bir maliyet belirleyip 516 milyon demişsiniz. İhaleye tek firma girmiş, ilk ihalede ikinci olan firma. İzmirlinin parası buhar olmuş gitmiş ve körfez daha fazla kirleniyor. Birçok yerdeki atıksu arıtma tesisi vaatlerini yerine getirmemişsiniz.
"ÇİĞLİ'DEKİ ÇAMUR KENTTEKİ KOKUNUN NEDENLERİNDEN"
Çiğli Arıtma Tesisi denildiğinde aklıma çamur geliyor. 2019'da orada çamur kurutma tesisinden bahsediyorsunuz, bugün bahsedilmiyor. Soyer, yakın zamanda "25 yıldır biriktirilen çamurları taşıyacağız" dedi. 25 yıldır bu kenti siz yönetiyorsunuz, 4 yılda hiçbir şey yapılmamış. Şu anda çamurların oradan taşındığı falan yok. Kurutma ünitesi yanmış, hasar görmüş, tadilatını da yapamıyorsunuz, çünkü para yok. Bu çamur kentteki konunun da temel nedenlerinden biri.
"SOYER'İN VİZYONU SÜNGER BOB GİBİ OLDU"
İzmir'in diğer sorunu da yağan her yağmurun ardından yaşanan su baskınları ve sel. Bu konuda bazı şeyler yapıldı. Ancak yeterli değil. Soyer, her yıl, "Artık Kemeraltı'nı su basmayacak" diyor ve ne zaman bunu söylese 2 gün sonra Kemeraltı'nı su basıyor. Soyer de gündüz oraya gidemiyor, gece baklava tepsisiyle PR çalışması yapıyor. Kendi yağmur suyu meselenizi çözememişken, Soyer, yağmur suyu, sünger kent projesinden bahsediyor. Soyer'in sünger kent vizyonu çizgi film karakteri Sünger Bob gibi oldu.
"GÜNEŞ SİSTEMİ KURUN"
İzmir kokuyla anılır oldu. Soyer, "3 bin yıl önce bu coğrafyada yaşayanlar körfezi kirletti, ben mi kirlettim, Gediz kirletiyor" dedi. Elektrik maliyetlerinden bahsettik, peki İZSU elektrik maliyetini düşürmek için ne yaptı? Boruların içine eksantrik bir alet koyulacağından bahsettiniz ama siz önce bir güneş santrali sistemleri kurun.
"ÇİĞLİ DEŞARJ NOKTASI ÇAMUR DOMUŞ"
Çiğli Arıtma Tesisinin çıkış noktasıyla ilgili deşarj noktası çalışması yapılıyor. Ben oraya sandalla gittim, kürekler çekilmiyor, çamur dolmuş. 4'üncü yılın sonunda ortaya bir irade konuldu. Keşke CHP'li meclis üyelerimiz de biz bunları söylerken gülmek yerine o bölgeye gidip kendileri görselerdi.
HIZAL VE ÖZUSLU ARASINDA ESPRİ POLEMİĞİ
Başkanvekili Mustafa Özuslu ise “Madem en pahalı su, ben de merak ediyorum damacana kaç para acaba? “ diye sordu. Bunun üzerine Hızal’dan da "Espri anlayışı işte benim esprimi anlayacağınızı sandım ama siz de Gamze Hanım da ince esprimi anlamadı” dedi.
Hızal faaliyet ve performans raporuna Cumhur İttifakı'nın olumsuz görüş bildirdiğini kaydetti.
ÖZUSLU: "İZMİR'İN TARİHİ 8 BİN YILLIK"
Hızal’ın eleştirilerine ise Başkan Vekili Mustafa Özuslu’dan yanıt geldi. Özuslu, “İzmir’in tarihi 8 bin yıllık. Beni bir tek Özgür Hızal anladım sandım ama o da yanlış anlamış. Biraz önce sen bana anlamamış dedin. İzmir gerçekten 8 bin yıllık kent ve 2 bin 500 yıl önce de ciddi bir kentleşme olmuş. Diyalektik, var zaman var. Benim çocukluğumun körfezi değil. İnsanın olduğu her yerde maalesef, ilk insan ne zaman girdiyse bir şeyler üretiyorsun çöp, onu bunu şunu, üretiyorsun da üretiyorsun. O diyalektik o zaman başlıyor” diye konuştu.
ÖZUSLU: “DEMOKRASİ BU ÜLKEDE EBED MÜDDET YAŞAMALIDIR”
Son sözü alan Başkanvekili Özuslu, “İZSU gözbebeğimiz, İZSU’nun yaptığı ya da yapamadığı veya az yaptığı her şeyden hepimiz sorumluyuz. Değişik partilerden seçilmişler olarak bu fikirleri burada beyan ediyoruz ki değerli bürokratlarımız, müdürlerimiz bu öneri, eleştirilerden istifade etsinler ve kurumumuz daha sağlıklı suya, daha sağlıklı körfeze, ayrıştırılmış atık su ve yağmur suyu için çalışıyorlar. Burada yaptığınız her eleştiri ve öneri altın kadar kıymetli. Demokrasi bu ülkede ebed müddet yaşamalıdır. Demokrasi bugüne kadar daha iyisi keşfedilemediği için en doğru ve açık sistemdir. Seçimlere gidip millet iradesini özgürce, bağımsızca bir hakkın tecelli etmesidir. Ne tecelli ediyorsa herkes buna uymalıdır. Parti farkı gözetmeksizin o anlayış ile her parti seçime girmeli ve vatandaşın fikri, vicdanı nasıl el veriyorsa o siyasi partilerden seçerek kendini o partiye teslim etmesidir. Halk iradesi tecelli ettiğinde bayrak değişimi olur ama ilelebet payidar kalacak olan Türkiye Cumhuriyetidir” diye konuştu.