Uzun vadede kansere yol açan asbest başta olmak üzere birçok tehlikeli atık maddeyi içinde barındıran gemilerin sökümünün yapıldığı İzmir Aliağa’daki tesise yeni bir “ölüm gemisi” daha geliyor. Geçen yıl Brezilya donanmasına ait “NAe São Paulo” adlı savaş gemisi Aliağa’ya getirilerek söküm işlemi yapılmak istenmiş ancak tepkilerin ardından söz konusu işlemden vazgeçilmişti. İddiaya göre Fransız “Raymond Croze” adlı kablo döşeme gemisi 18 Aralık’ta Toulon Limanı’ndan ayrıldı. “Sea Vanquish” römorkörünün getirdiği geminin yarın tesise ulaşacağı düşünülüyor.
Bu geminin tehlikeli madde envanter raporunda boya numunesi bulunmadığı ifade edilirken gemide 50-100 ton arasında asbest barındırdığı düşünülüyor.
Uzmanlar konuya ilişkin Cumhuriyet’e konuştu. Tehlikeli Gemi Sökümü Önleme Girişimi Sözcüsü Kimya Mühendisi Ertuğrul Barka gemi söküm işlemlerinde yalnızca asbest değil birçok tehlikeli kimsayasal madde bulunduğunu ifade etti. Barka, “Gemi sökümünde asbest bu tehlikeli atıklardan yalnızca bir tanesi. Bu gemiler her türlü tehlikeli atığı taşıyorlar. Toksik ve kanserojen etkiye sahip polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH), karbon, hidrojen ve klor atomlarından oluşan poliklorlu Bifeniller (PCB), furanlar, dioksinler, ağır metaller, ağır yağlar, tribütültinler (TBT) başta olmak üzere birçok tehlikeli madde içeriyor. Asbest bu tehlikeli maddelerden yalnızca biri. Tehlikenin yalnızca asbestle sınırlı kaldığını düşünürsek asbesti ayrıştırılmış ancak diğer tüm tehlikeli maddeleri içeren gemiler getirilip sökülebilir hale geliyor” dedi.
‘AVRUPA SÖKMÜYOR’
İzmir Tabip Odası Çevre Komisyonu Başkanı ve Halk Sağlığı uzmanı Dr. Tuğrul Şahbaz ise Aliağa’da birçok zararlı madde içeren geminin söküldüğünü ve bu durumun halk sağlığı açısından oluşturduğunu ifade etti. Şahbaz, “Sorun bir geminin gelip sökülmesi değil. Bu bölgede asbestli ya da asbest haricinde birçok zararlı maddelerin bulunduğu gemiler sökülüyor. Söküm işlemi çevreyi, halk ve işçi sağlığını olumsuz etkiliyor. Gemi sökümü tehlikesiz ve kârlı bir işlem olsaydı Avrupa ülkeleri onları kendisi yapardı. Kötü ve tehlikeli işleri bizim gibi ülkelere yaptırırlarken kendileri daha risksiz ve kâr oranı yüksek işleri yapıyorlar. Sırf bir endüstri yaratıyor ve para getiriyor diye bu tehlikeli işleri sorgusuz bir şekilde kabul etmek doğru değildir. Bu bizim geleceğimizi de olumsuz etkileyen bir durumdur” ifadelerini kullandı.
‘İŞÇİ SAĞLIĞI DA OLUMSUZ ETKİLENECEK’
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nden Gökhan Turan söz konusu işlemlerin yalnızca çevreyi değil işçi sağlığını da olumsuz etkilediğine vurgu yaptı. Turan, “Asbest sökümü yapacak kişilerin bu alanda uzman olması gerekir. Tersanelerde durum ortadayken bir de böyle bir tehlikenin ortaya çıkması kabul edilebilir bir şey değil. Biz Avrupa’nın ve dünyanın çöplüğü değiliz. Bu durum ilerleyen yıllarda büyük sorunlara yol açabilir” dedi. (Cengiz Karagöz/Cumhuriyet)
