Taklitlerin yerine orijinalleri geliyor! Dev heykeller asırlar sonra gün ışığında

Antik Çağ'ın en eski "kehanet merkezi" olarak bilinen İzmir'in Menderes ilçesindeki Klaros Kutsal Alanı'nın sembolü mitolojik tanrılar Leto, Apollon ve Artemis'in 7 metre büyüklüğündeki orijinal heykelleri, 2 bin 100 yıl sonra yeniden orijinal görüntülerine kavuşacak.

İyonya'nın en önemli kutsal alanlarından Klaros'ta, Antik Çağ'da seçkinlerin "gelecekten haber almak" için ziyaret ettiği tapınaktan 1950-1961 yılları arasında yürütülen kazı çalışmalarında çıkarılan büyük heykel parçaları konservasyon çalışmasına alındı.

Yunan mitolojisinin anne tanrıçası Leto ile ikiz çocukları kehanet tanrısı Apollon ve doğa tanrıçası Artemis'e ait heykel parçaları, uzmanlar tarafından restore edildikten sonra antik çağdaki evlerine yerleştirilecek. Tapınak girişinde yer alan kopya parçalar kaldırılacak, yerlerine orijinal eserler konulacak ve 7 metrelik heykeller Klaros'ta ziyaretçilerini görkemiyle karşılayacak.

Leto, Apollon ve Artemis'in üçleme kültü Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Klaros Kazısı Bilimsel Danışmanı Dr. Onur Zunal, AA muhabirine, Klaros'un kuruluşunun milattan önce 13. yüzyıla dayandığını söyledi. Kültür ve Turizm Bakanlığı desteği, İzmir Büyükşehir Belediyesi ana sponsorluğuyla sürdürülen kazılarda kehanet merkezine ilişkin bulguların büyük önem taşıdığını aktaran Zunal, "Kehanet merkezi o dönemki Yunan inancı için çok önemli. Kehanet gelecekle ilgili birtakım haberler verme, birtakım şeyleri önceden görme anlamına geliyor. Bu dinsel bir görev ve tanrılardan Apollon bunlardan sorumlu tanrı olarak karşımıza çıkıyor. Yani Apollon bir kahin, tanrı aynı zamanda. Buraya da sıradan vatandaşlar değil, pek çok kentten delegasyonlar gelmekteydi ve özellikle kentleri ilgilendiren önemli problemleri kahin aracılığıyla Apollon'a danışmaktaydılar." dedi.

O dönem savaş, kent kuruluşu gibi önemli kararların kehanet merkezindeki icazet sonrası alındığını belirten Zunal, Klaros'ta kehanet işiyle görevli mitolojik tanrı Apollon, annesi ve ikiz kardeşini simgeleyen milattan önce 1. yüzyıla ait heykellerin de bulunduğunu aktardı.

Leto, Apollon ve Artemis'in heykellerinin anıtsal boyutta olduğunu kaydeden Zunal, şu bilgileri verdi: "Biz burada bir üçleme kültü görüyoruz. Bunlar anıtsal boyutta heykeller. Her biri yaklaşık olarak 7 metre yüksekliğinde ve 25 ton ağırlığında. İnsan görünümünde aslında bu heykeller. Yunan tapınakları tanrıların evi olarak geçiyor. Tapınakların içinde anıtsal büyüklükte diyebileceğimiz insan görünümlü birtakım heykeller yer alıyordu ve bu heykellere kült heykelleri deniyor. Bu heykellere ait orijinal parçalar 1950-1961 yıllarındaki Fransız kazılarında ortaya çıkartıldı ve çok uzun yıllar boyunca tapınağın içinde ve çevresinde kaldı."

Kopya eserler kaldırılacak Orijinal eserleri yerlerinde 2021 yılında kazı alanında belgelediklerini anımsatan Zunal, konservasyon işlemlerine ise 2022 çalışma programında başladıklarını anlattı. Heykellerin yaklaşık 35 parçadan oluştuğu bilgisini veren Zunal, "Restorasyon çalışmaları yaklaşık 3-4 yıl sürecek. 1990'lı yıllarda yapılmış ve şu anda da artık işlevlerini tamamladığını düşündüğümüz mulajları (replikaları) kaldıracağız. Yerlerine orijinal heykelleri koyup üstlerine de bir koruma inşa edeceğiz." dedi.

Leto, Apollon ve Artemis'in orijinal heykellerinin Klaros'ta sergilenmesinin çok anlamlı olduğunu kaydeden Zunal, "Bu çalışma, tanrıların tekrar kutsal alanda ayağa kalkmaları ve evlerine yeniden dönüyor olmaları demek." ifadelerini kullandı.