Az su isteyen pamukla üretimi artırma hedefi

Çok su isteyen bir bitki olan pamukta, kuraklığa dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi için İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nde (İYTE) devam eden çalışmalar sonucu yüzde 60 daha az suyla aynı verim ve kaliteyi sağlayan pamuk çeşidi bulundu.

Aydın'da faaliyet gösteren bir tarım şirketi, küresel iklim şartlarını göz önüne alarak kuraklığa dayanaklı pamuk türü geliştirmek için girişimde bulundu.

Üniversitelerden ve araştırma enstitülerinden yardım isteyen firmanın girişimiyle 2006 yılında İYTE, Adnan Menderes Üniversitesi ve Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsünün iş birliğiyle proje başlatıldı.

Laboratuvar şartlarında devam eden ıslah çalışmalarıyla geliştirilen kuraklığa dayanıklı çeşit, arazi çalışmalarıyla test edilerek tescil aşamasına getirildi.

İYTE Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sami Doğanlar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, pamuk tarımının fazla su kullanılması nedeniyle küresel ısınma gündemi kapsamında çeşitli tartışmalara konu olduğuna dikkat çekti.

Doğanlar, tarımda su kullanımının düşürülmesi için dünya genelinde çok sayıda araştırmanın devam ettiğini, Türkiye'deki su varlığının da yaklaşık yüzde 75'inin tarımsal sulamaya harcandığını aktardı.

Geliştirdikleri projeyle pamukta su kullanımına çözüm aradıklarını ve başarılı olduklarını dile getiren Doğanlar, şunları kaydetti:

"Bölgelere göre değişiklik göstermekle birlikte pamuk, yılda 8 kez sulama gerektiriyor. Bu da hem masraf hem de su varlığımızı zorluyor. Geliştirdiğimiz çeşidin maksimum 3, hatta bazı bölgelerde 1 sulamayla yetişmesi mümkün olacak. Ortalama yüzde 60'lık bir su tasarrufu sağlayacağını düşünüyoruz. Bu çeşit, klasik ıslah çalışmasıyla geliştirildi. Nazilli'deki gen bankasından temin edilen ve kuraklığa dayanaklığı 100 tane genitörümüz firmanın geliştirdiği 10 çeşitle melezlendi. Geliştirdiğimiz çeşit, hem verim hem az su tüketim anlamında başarılı oldu."

2021'de çiftçiye sunulacak Proje ortağı Özaltın Tarım şirketi Ar-Ge ve Üretim Müdürü Cenk Peynircioğlu da TÜBİTAK'ın desteğini aldıkları projenin son aşamasına gelindiği belirtti.

Bu yıl ekim yaptıklarını kaydeden Peynircioğlu, şöyle konuştu: "Şu anda performansları gayet iyi. Hem elyaf kalitesi hem kurak şartlara dayanıklılık anlamında iyi sonuçlar aldık. Tescil aşamasındayız. İki yıl sonra piyasa girecek ve üreticilerle buluşturacağız. Sulamanın zor olduğu araziler var. Bu bölgelerde ekim gerçekleştirdiğimizde yüksek performanslar aldığımızı görüyoruz. Bununla birlikte kuraklığın etkili olduğu arazilerde ekim yapılmasını sağlayarak Türkiye'nin pamuk üretiminin de artmasını amaçlıyoruz."