Hale Halime ERDOĞAN / GÜNDEME BAKIŞ - Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, sosyal sorumluluk projesi kapsamında çözüm ortaklarıyla harita üzerinden seçilen noktanın zemin bilgilerini gösteren internet tabanlı Deprem Bilgi Sistemi uygulamasını geliştirdi. Amerikan Jeoloji Servisi’nin zemin bilgilerinin kullanıldığı uygulamada, 925x740 metre alanlar arasındaki zemin yapıları görülebiliyor.
DİRİ FAY SAYISI: 17
2020’de Yunanistan’ın Sisam adası açıklarında meydana gelen ve Bayraklı’da yıkıma yol açan, 117 vatandaşın hayatını kaybettiği deprem sonrası İzmir’in bir numaralı maddesi deprem oldu. Deprem uzmanları; kenti çevreleyen 100 kilometre çaplı daire içinde 30 civarında diri fayın bulunduğunu, ildeki diri ve potansiyel diri fay sayısının ise 17 olarak açıkladı. Yine uzmanlar; kentin zeminin kötü olması nedeniyle deprem şiddetinin daha fazla hissedildiği bilgisini paylaştı.
ZEMİN UYARIYOR
GÜNDEME BAKIŞ Deprem Bilgi Sistemi uygulaması üzerinden kentin farklı noktalarındaki zemin sınıflarına baktı. Yaklaşık 5 milyon kişinin yaşadığı İzmir’in birçok noktasında zemin sınıfı ya zayıf ya da orta.
İŞTE ÖRNEKLER
Bostanlı (sahil emlak konutları)
Zemin sınıfı: ZC-Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Karşıyaka (Örnekköy bölgesi) –
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Karşıyaka (Girne Bulvarı)
Zemin Sınıfı: ZD – Zayıf
Zemin Bilgisi: Orta Katı - Katı Kum Çakıl veya Çok Katı Kil Tabakaları
Bostanlı – (Demokrasi meydan karşısındaki bölge)
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Alsancak – (Kordon)
Zemin Sınıfı – Zayıf
Zemin Bilgisi: Orta Katı - Katı Kum Çakıl veya Çok Katı Kil Tabakaları
Göztepe – (Mithat Paşa caddesi)
Zemin Sınıfı:: ZC - Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Bayraklı – Manavkuyu -
Zemin Sınıfı: ZD – Zayıf
Zemin Bilgisi: Orta Katı - Katı Kum Çakıl veya Çok Katı Kil Tabakaları
Bayraklı – Cengizhan Mahallesi (gecekondu bölgesi)
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Gaziemir – (Altay tesisleri bölgesi)
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Balçova – üst kesimler –
Zemin Sınıfı:: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Çiğli (Çiğli belediyesi karşısındaki bölge)
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Narlıdere (Yukarıköy bölgesi)
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Buca – (Üçkuyular meydanı bölgesi)
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Karabağlar – (Bozyaka Pazaryeri çevresi)
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Urla – (Sahil bölgesi)
Zemin Sınıfı: ZD – Zayıf
Zemin Bilgisi: Orta Katı - Katı Kum Çakıl veya Çok Katı Kil Tabakaları
Aliağa (merkez – sahil bölgesi)
Zemin Sınıfı: ZC – Orta
Zemin Bilgisi: Çok Katı Kum, Çakıl ve Sert Kil tabakaları veya Ayrışmış Çok Çatlaklı Zayıf Kayalar
Bornova – (Evka 4)
Zemin Sınıfı: İyi
Bornova – (Küçükpark ve çevresi)
Zemin Sınıfı: ZD – Zayıf
Zemin Bilgisi: Orta Katı - Katı Kum Çakıl veya Çok Katı Kil Tabakaları
7’YE VARABİLECEK DEPREM UYARISI
Prof. Dr. Kutoğlu, uzay teknolojilerini kullanarak Türkiye'deki yer hareketlerini izlediklerini açıkladı. Kutoğlu, geçmiş depremleri de gösteren bir yazılım geliştirdiklerini ifade etti. Kutoğlu, “İzmir çevresinde, Denizli’de, Aydın’da, Manisa’da ve Bergama hattındaki faylara baktığımız zaman bunların uzunlukları 6’dan büyük, 7’ye varan depremler üretebileceğini söylemek mümkün” açıklamasında bulundu.
FAYLAR NERDEN GEÇİYOR?
GÜZELBAHÇE
Maltepe 23. Sokak sonunda (denize yakın) başlayan fay hattı iç kesimden devam ederek izmir çevre yolundan Narlıdere’ye kadar devam ediyor. (Holesen fayı)
NARLIDERE
Yine Güzelbahçe-Narlıdere sınırından başlayan (İzmir çevre yolu kısmı-Dağlık alan) fay Narlıdere Gaziler Parkı’ndan devam ediyor Çatalkaya, Çamtepe, İkinci İnönü, Atatürk Mahallesi’nden devam ederek Balçavo’ya uzanıyor. Balçova’nın Korütürk, Onur, Eğitim Mahalleri’nden devam eden fay Üçkuyular’a, oradan da sahile ulaşıyor. (Holesen Fayı)
NARLIDERE (2. FAY)
Narlıdere’deki başka bir fay Barış Sokak’tan başlıyorve Balçova Korutürk Mahallesine kadar uzanıyor. (Holesen Fayı)
KONAK - BORNOVA
Konak Yeşiltepe’den başlayan (Mustafa Kemal Sahil Bulvarı) Kuvaterner fayı (yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş ancak, Holosen aktivitesi ve depremselliği kuşkulu fay) Yeşildere Caddesi’ne kadar ulaşıyor ve oradan da Kahramanlar, Hilal, Yenişehir’den devam ederek Bornova Altındağ’da son buluyor. (Kuvaterner fayı)
TORBALI - GAZİEMİR
Torbalı 7958 sokak’ta başlayan başka bir fay dağdan ilerliyor ve Gaziemir Evka 7’ye uzanıyor. (Holesen Fayı)
BORNOVA - KEMALPAŞA
İzmir-Manisa yolundan başlayan fay (dağlık alan) Evka 3’ün üst kesimlerinden Kemalhpaşa ilerliyor (Kuvaterner fayı)
URLA – GÜLBAHÇE
Urla’da birden fazla fay yer alıyor. Faylar İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesinin hemen dibinden geçiyor. (Holosen fayı)
GÜMÜLDÜR – ÜRKMEZ FAYI
Menderes Gümüldür’de başlayan faylar Ürkmez’e ilerliyor. (Holesen Fayı)
SEFERİHİSAR – GÜZELBAHÇE
Seferihisar’da denizde başlayan fay Hıdırlık, Camikebir, Ulamış, Bademrler üzerinden Güzelbahçe’ye ilerliyor. (Holesen Fayı)
Deprem yüzey kırığı: 1900-Günümüz zaman aralığında yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay.
Holosen fayı: Holosen (son 11.000 yıl) yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay.
Kuvaterner fayı: Kuvaterner (son 2.600.00 yıl) yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş ancak, Holosen aktivitesi ve depremselliği kuşkulu fay.
Olası Kuvaterner fayı veya çizgisellik: Kuvaterner aktivitesi kuşkulu fay veya güncel topoğrafyada belirgin çizgisellik.
