Akıllı telefonlarla neredeyse 7/24 iç içe bir yaşam sürüyoruz. Bu cihazlar pek çok kişinin uyurken bile ya baş ucunda ya da yastığının altında. Ancak bu alışkanlıkların tehlikeli olduğuna dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, “Bilimsel araştırmaların pek çoğu akıllı telefonlardan yayılan elektromanyetik dalgaların beyin ve vücut sağlığımıza ciddi zararlar verdiğini gösteriyor’’ dedi ve şu bilgileri paylaştı:
HANGİ SORUNLAR YAŞANABİLİR?
Yoğun cep telefonu kullanımının vücuda etkileri şöyle sıralanabilir:
Uykusuzluk: Gece geç saatlere kadar telefonla vakit geçirmek, mavi ışığın uyku düzenini bozması nedeniyle uyku kalitesini düşürür. Bu da uykusuzluk ve yorgunluğa yol açar. Telefonla uyumak beyin dalgalarına zarar verip, uzun vadede hafıza sorunlarına zemin hazırlayabilir.
Postür problemleri: Sürekli telefona bakmak, boyun kaslarının ve omurganın dengesini bozabilir. Zamanla boyun ağrılarına, kireçlenmelere ve omurga sorunlarına neden olabilir. Sürekli başın öne eğik duruşu omurga üzerinde eksta bir yük oluşturur. Omurga basıncı artar ve postür yani duruş bozukluklarına neden olabilir.
Baş ağrısı: Cep telefonuyla uyumak elektromanyetik dalgaların etkisiyle baş ağrılarına hatta migren ataklarını tetikleyebilir.
Kanser: Bazı bilimsel araştırmalar henüz tam olarak ispatlanmasa da teknolojik cihazlardan yayılan elektromanyetik dalgaların uzun vadede kanser gelişimine yol açabileceğini göstermektedir. Uluslararası Kanser Araştırmaları Enstitüsü’nün 2008’de yayınladığı raporda; 10 yıl ya da daha üzeri cep telefonu kullanan kişilerde yüzde 40 daha fazla beyin tümörü tespit edildiği bildirilmiştir.
Göz yorgunluğu: Uzun süre telefon ekranına bakmak gözlerde aşırı yorgunluğa, bulanık görmeye, göz kaslarında aşırı zorlanmaya, gözlerde ağrıya, kızarıklığa ve kuruluğa yol açar.
Dikkat ve konsantrasyon sorunları: Sürekli bildirimler ve ekran başında geçirilen uzun süreler dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon sorunlarına neden olabilir. Sosyal medya platformlarındaki olumsuz içerikler veya dijital ortamdaki yoğunluk, kaygı, stres ve depresyon gibi zihinsel sağlık sorunlarını artırır.
Kısırlık: Yapılan bilimsel araştırmalarda erkeklerde gün içinde uzun süre akıllı telefon kullanmanın sperm sayısında düşüklükle ilişkili olduğunu gösterdi.
Sosyal izolasyon: Aşırı telefon kullanımı gerçek hayattan kopmayı ve sosyal bağlantıları zayıflatır. Sürekli telefona odaklanmak gerçek dünyadaki etkileşimleri azaltır. Yüz yüze iletişim yerine dijital iletişim tercih edilmesi, sosyal etkileşimlerde azalmaya neden olabilir.
ÇOCUKLARDAN UZAK TUTUN
Cep telefonlarını ellerinden düşürmeyen çocuklar çok daha yüksek risk altındadır. 18 yaş altındaki kişilerde kafatası kemikleri tam olgunlaşmamıştır. Cep telefonunu kulağa yakın tutulduğunda radyasyon beyni daha derin etkiler. Cep telefonu radyasyonu kafa derisinin derinlerine iletir ve beyin dokusu ısınır. Bu radyasyon etkisi uzun vadede dikkat eksikliği, uyku sorunları gibi sağlık problemlerine yol açar. Çocukların beyin zarları zarar görür. Bu durum da bilişsel becerilerini olumsuz etkiler, ileriki yıllarda da ciddi sağlık problemleri yaşanabilir.
NE YAPMAK GEREKİR?
Akıllı telefon kullanımını kontrol altına alabilmek için şunlar yapılabilir:
Ekran sürenizi sınırlayın: Cep telefonlarının ekran süresini ayarlamak için özelliklerine dikkat edin. Bu özellikler günlük olarak hangi uygulamaları, ne kadar süreyle kullandığınızı gösterir.
Uygulamaları bilinçli şekilde indirin: Uygulamaları ve içerikleri seçerken dikkatli olmak, sadece gerekli olanları indirmek gereksiz zaman harcamanızı ve uzun süre telefonla oyalanmanızı engelleyebilir.
Dijital detoks uygulayın: Zaman zaman bilinçli bir şekilde teknolojiden uzaklaşmak önemlidir. Belirli zaman dilimlerinde telefonu tamamen kapatmak ve ekran sürelerini minimum seviyeye indirmek, daha fazla zaman ayırabileceğimiz etkinliklere odaklanmamıza yardımcı olabilir. Yatmadan önce belli bir saatten sonra bu cihazları kullanmamayı, kapatmayı ve yatak odasına sokmamayı alışkanlık haline getirin. Hatta kapalıyken de radyasyon yayan akıllı telefonunuzu başka bir odada bırakın. Sabahları sizi uyandırması için de cep telefonu yerine küçük bir saat alın.
Dışarıda aktiviteler ve hobiler edinin: Egzersiz ve doğa yürüyüşleri yapmak ya da yeni hobiler edinmek, teknoloji kullanımı yerine farklı etkinliklere zaman ayırmanıza yardımcı olabilir.
Çocukları doğru yönlendirin: Çocuk nasıl olsa oyalanıyor deyip, onun saatlerce telefonla oynamasına göz yummayın. Tabii rol model olarak siz de özellikle onların yanında telefondan uzak durun. Çocuklar için doğru etkinlik planlaması yapmak, birlikte kaliteli zaman geçirmek, onları spora ve sanat etkinliklerine yönlendirmek teknolojiyi sınırlı kullanmalarını sağlar.
