Hale Halime ERDOĞAN / GÜNDEME BAKIŞ - İzmir İktisat Kongresi'nin yapıldığı 1923 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından dönemin İzmir Belediye Başkanı Behçet Uz'a verdiği talimatla Karşıyaka'ya bağlı Yamanlar Veremle Savaş Sanatoryumu'nun temeli atılmış oldu. Başkan Uz, Atatürk'ten aldığı talimatın ardından Veremle Mücadele Cemiyet-i Hayriyesi'nin kurulması için çalışmalara başladı. Kurulan dernek, verem tedavisinin yanı sıra veremin yayılmasını önleme alanında da birçok çalışma yaparak, Yamanlar'da bugün harabeye dönen sanatoryumu inşa etti. Yamanlar'daki sanatoryumda hem verem hastalarının uzun süren tedavi süreçleri gerçekleştirildi hem de hastaların burada toplanmasıyla birlikte hastalığın yayılmasının da önüne geçmek hedeflendi.
KAMP MERKEZİ PROJESİ TUTMADI
Sanatoryumun ana binasında kişiye özel balkonlu odalarda hastalar temiz orman havası aldı, bağışıklık sistemi düşük olan kişiler için de bu merkezde bağışıklık sistemlerini güçlendirici metotlar uygulandı. Verem hastalığının hızlı tedavi yöntemlerinin bulunmasıyla birlikte sanatoryum bir müddet dinlenme tesisi olarak kullanıldı. Ancak sahil turizmi modasıyla birlikte ormanın içinde yer alan sanatoryum tercih edilmemeye başladı. İlk atıl kalışının ardından alan gençlik ve kamp merkezi olarak kullanılmaya çalışıldı fakat bu proje de tutmadı.
HARABEYE DÖNDÜ
Orman ve Tarım Bakanlığı Doğa Koruma Ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'ne ait olan deniz seviyesinden 732 metre yükseklikte, 42 hektarlık alan tamamen kaderine terk edildi. Yüzyıllık ağaçların bulunduğu alanda inşa edilen sanatoryum, havuz, spor alanları ve ev konseptinde inşa edilmiş odalar kimsesiz kaldı ve zaman içerisinde elektrik tesisatından kapı ve pencerelerine kadar hırsızlar tarafından soyuldu. Jandarma bölgesinde bulunan alanda güvenlik önlemleri de alınmaması nedeniyle günümüzde binanın ana iskeletinin bulunmasıyla birlikte binalar yıkıklarla dolu harabeye döndü.
İHALEYİ BÜYÜKŞEHİR ALDI
İzmir Büyükşehir Belediyesi, dönemin önemli mimari eserlerinden olan sanatoryumu İzmirliler kazandırmayı amaçladı ve Bakanlığın açtığı ihaleye girdi. İhaleye giren tek kurum İzmir Büyükşehir Belediyesi olurken, teknik şartnamede ve ihale ilanında belirtilen konaklamalı iş deneyim belgeleri kriterlerini karşılamadığı gerekçesiyle kabul edilmedi. Büyükşehir şartnamedeki eksiklerini gidererek bir sonraki ihalede sanatoryumun kullanım hakkını aldı. Ancak üzerinden yaklaşık 3 yıl geçmesine rağmen hiçbir çalışma yapılmadı.
YASAK MADDE KULLANICILARININ UĞRAK MEKANI
Şu anda yasak madde ve alkol kullanmak isteyenlerin uğrak mekanı haline gelen, korunması gereken mimari yapı adeta bir hayaletli köyü andırıyor.
HAYVANLAR AÇ
Öte yandan sanatoryumda birçok kedi ve köpek bulunuyor. Zayıflıklarıyla dikkat çeken kedi ve köpekler bu terk edilmiş alanda yiyecek ve içecek bulmakta da sıkıntı çekiyor.
"BÜYÜKŞEHİR ALDI 3 YILDIR BİR ŞEY YAPILMADI"
42 hektarlık alanın akıbetinin ne olacağı bilinmezken, Yamanlar Köyü Muhtarı Ferhat Serçekuş, "Sanatoryumu Orman Milli Parklar bundan 3 sene önce ihaleye çıkarmıştı, Büyükşehir Belediyesi burayı ihaleyle aldı ama 3 yıldır hiçbir şey yapılmadı. Oraya piknik alanı yapmayı düşünüyorlardı ama hiçbir şey yapmadılar. Sanatoryum şu anda İzmir Büyükşehir Belediyesi'nde. Biz bu alanın değerlendirilmesini istiyoruz. Köyümüz, küçük bir köy, sanatoryum piknik, kamp alanı olarak değerlendirilirse en azından köylümüz meyve ve sebzesini satardı. Gençlerimiz iş sahibi olabilirdi" dedi.
"İÇKİCİLER KULLANIYOR"
Köylülerin atıl kalan alana dadanan alkol kullanıcılarından bıktığını dile getiren Serçekuş, "İçkiciler bu bölgeye çok çıkıyor, köylülerimiz ve biz bu konudan da çok rahatsızız" diye konuştu.
"AÇ KALAN KÖPEKLER KÜÇÜK KEÇİ VE KUZULARI PARÇALIYOR"
Muhtar Serçekuş, bölgedeki aç hayvanlara da dikkat çekerek, "Öte yandan Karşıyaka Belediyesi Veterinerlik İşleri gece kedi ve köpekleri şehirden toplayarak buraya getirip atıyorlar. O hayvanlar orada aç kalıyor. Aç kaldığı zaman da köylümüzün küçük keçisini, kuzusunu parçalıyor köpekler. Bu konunun da duyulmasını önemli istiyoruz" ifadelerini kullandı.